وابستگی مسیر به مثابه یک روش پژوهش جامعه شناسی تاریخی پزشکی: یک پارادایم تاریخی دانش پزشکی

Authors

فاطمه رفیعی آتانی

دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران. محسن ناصری راد

کارشناس ارشد پژوهش علوم اجتماعی، گروه جامعه شناسی پزشکی، مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران. (نویسنده مسؤول) ژانت میکائیلیان

دانش آموخته دکترای پژوهشی از انستیتو پزشکی اجتماعی و حرفه ای دانشگاه کلن آلمان. احسان خیرخواه زاده

دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی از دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

abstract

پژوهش تاریخی همواره به آن دسته از اعمال گذشته انسان اهتمام داشته است که معنایی اجتماعی دارند و بسیاری از پدیده های جامعه شناسی تاریخی پزشکی را می توان با روش وابستگی مسیر به نحوی مناسب تبیین کرد. هدف اصلی این مقاله آن است که تحلیل وابستگی مسیر را به عنوان یک روش مؤثر در پژوهش جامعه شناسی تاریخی پزشکی بسط دهد. در این مطالعه، با یک روش تحلیل مفهومی- مقایسه ای، برای مطالعه جزئیات کامل موارد پزشکی، یافته های زمینه مفاهیم با مستندات خرده موارد مطالعه مقایسه شده است. یافته ها نشان می دهد در چارچوب وابستگی مسیر دو نوع اصلی توالی بررسی می شود. نوع نخست، تحلیل وابستگی مسیر توالی خود تقویت کننده است. توالی هایی که ابتدا شکل می گیرند و سپس یک الگوی نهادی پزشکی را بازتولید می کنند. دومین نوع تحلیل وابستگی مسیر، بررسی توالی واکنشی است. در وابستگی مسیر، حلقه نهایی مورد توجه ویژه پژوهشگر است و به عنوان نتیجه تلقی می شود. مطالعات وابستگی مسیر بر مواردی انحرافی پزشکی نیز تأکید دارد. جهت گیری های تاریخی در کلیه جنبه های کار جامعه شناسی رو به پیشرفت است اما در هیچ موردی لزوماً جهت گیری منحصر به فردی وجود ندارد. تحلیل وابستگی مسیر نیز ذاتأ خوب یا بد نیست بلکه تنها یک روش بالقوه مطالعه در پژوهش جامعه شناسی تاریخی پزشکی است و از آن می توان به عنوان یک پارادایم تاریخی دانش پزشکی یاد نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

پزشکی به مثابه یک پارادایم؟

یکی از تلاش هایی که در حوزۀ فلسفۀ طب صورت گرفت، تعمیم آموزه های فلسفۀ علم به حوزۀ پزشکی بود. در این زمینه آثار توماس کوهن بیشتر از سایر فلاسفۀ علم مورد عنایت قرار گرفت و تلاش شد براساس مفاهیم پارادیم، بحران پارادایمی، انقلاب پارادایمی، و وضعیت پزشکی در جهان امروز فهم شود. پزشکی امروز (بخوانیم مدرن) یک پارادایم است و این پارادایم اکنون دچار بحران شده است. دو نشانۀ اصلی ِاین بحران یکم، اقبال بیمار...

full text

پزشکی به‌مثابة یک پارادایم؟

یکی از تلاش‌هایی که در حوزۀ فلسفۀ طب صورت گرفت، تعمیم آموزه‌های فلسفۀ علم به حوزۀ پزشکی بود. در این زمینه آثار توماس کوهن بیشتر از سایر فلاسفۀ علم مورد عنایت قرار گرفت و تلاش شد براساس مفاهیم پارادیم، بحران پارادایمی، انقلاب پارادایمی، و وضعیت پزشکی در جهان امروز فهم شود. پزشکی امروز (بخوانیم مدرن) یک پارادایم است و این پارادایم اکنون دچار بحران شده است. دو نشانۀ اصلی ِاین بحران یکم، اقبال بیمار...

full text

پزشکی به مثابة یک پارادایم؟

یکی از تلاش هایی که در حوزۀ فلسفۀ طب صورت گرفت، تعمیم آموزه های فلسفۀ علم به حوزۀ پزشکی بود. در این زمینه آثار توماس کوهن بیشتر از سایر فلاسفۀ علم مورد عنایت قرار گرفت و تلاش شد براساس مفاهیم پارادیم، بحران پارادایمی، انقلاب پارادایمی، و وضعیت پزشکی در جهان امروز فهم شود. پزشکی امروز (بخوانیم مدرن) یک پارادایم است و این پارادایم اکنون دچار بحران شده است. دو نشانۀ اصلی ِاین بحران یکم، اقبال بیمار...

full text

جامعه شناسی اسلامی؛ به سوی یک پارادایم

چکیده هدف این مقاله معرفی مهم ترین مبانی جامعه شناسی اسلامی، در قالب ارائة پارادایمی مقایسه پذیر با پارادایم های موجود است که ماهیت انسان و جامعه، هدف و روش تحقیق و ارزش ها در جامعه شناسی مهم ترین عناصر هستند. این پارادایم از نظر انسان شناسی، بر اصل فطرت استوار است و با ردّ جبر اجتماعی، تلفیقی را بین فردگرایی و کل گرایی روش شناختی می پذیرد و دربارة چیستی جامعه تصویری ارائه می کند که در آن، رابطة...

full text

روایتگری به مثابه روش شناسی در جامعه شناسی تاریخی روابط بین الملل

جامعه شناسی تاریخی در روابط بین الملل به عنوان یک دیدگاه کلان در قلمرو روش شناختی خصلتی کثرت گرایانه دارد. این مقاله با طرح روایت گری بر مبنای تبیین روایی (تبیین مبتنی بر روایت) به مثابۀ یک تکنیک روش شناختی در صدد است بخشی از ملاحظات روش شناختی دیدگاه جامعه شناسی تاریخی را پوشش دهد. تبیین روایی مورد نظر بر خلاف روش شناسی اثبات گرایانه متضمن توجه به قوانین عام نبوده، بلکه در صدد است علاوه بر سام...

full text

جامعه شناسی تاریخی؛ چگونگی ترکیب جامعه شناسی و تاریخ در یک کالبد

مقاله به بررسی این سؤال می پردازد که جامعه شناسی تاریخی چگونه توانسته است تقابل تاریخ (تفرید) و جامعه شناسی (تعمیم) را حل کرده، آنها را در یک قالب واحد جمع کند؟ برای پاسخ به این پرسش، مقاله با اتکا به روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا بر جدال تعمیم و تفرید تمرکز پیدا کرد و سپس با بررسی ویژگی ها و اختصاصات هر یک از دو رشتۀ جامعه شناسی و تاریخ، تمایزات آنها را برجسته ساخت. در بخش بعد، به طور مشخص جامعه ش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ پزشکی

جلد ۴، شماره ۱۱، صفحات ۴۵-۷۲

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023